Laten we verder kijken dan onze swipende duim lang is
We integreren nieuwe technologieën in onze samenleving. Deels overkomt het ons. We blijven evenwel zelf verantwoordelijk voor het gebruik ervan.Hoogleraren waarschuwen voor impact kunstmatige intelligentie
Wij worden er de laatste tijd op gewezen dat wij de impact van de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) en robotisering onderschatten.
Er bestaat grote zorg dat deze nieuwe doorbraak binnen enkele jaren zal leiden tot een verlies van 5-30% van de arbeidsplaatsen. “60% van alle banen komt op takenniveau in aanmerking voor robotisering en automatisering”, aldus 20 hoogleraren in een brandbrief in februari van dit jaar.
De beroering ontstaat mede omdat deze doorbraak niet alleen de routinematige functies zal gaan raken, maar ook het werk van middelbaar en hoger opgeleiden. Daar zijn we nog niet zo aan gewend.
Wat betekent AI voor mijn vak?
Als accountant volg ik permanente educatie. Al een aantal jaren geleden werd ik er daar op gewezen dat een groot deel van het werk van onze beroepsgroep zal worden overgenomen door computers, die veel sneller grote hoeveelheden informatie kunnen verwerken en kunnen analyseren dan mensen. Ik zie dat wel voor me, maar het verontrust mij eerlijk gezegd (nog) niet.
Verwachte vooruitgang door AI
Sebastiaan Thurn, een Duitse ontwikkelaar, ondernemer en computer wetenschapper (Stanford University), werpt in een TED-Talk een positief licht op de kansen en bedreigingen van AI.
In een interview met Chris Anderson (TED) zet hij uiteen welke impact hij verwacht. In het gesprek gaat hij in op diepgaand leren.
Het interview is beslist de moeite waard om te bekijken. Het bevat goede input voor strategieontwikkeling. Ik word blij van de nieuwe mogelijkheden.
Een gevaarlijke cocktail …..
Een trend die wat mij betreft niet gunstig is, is de dopamineverslaving die ik om mij heen zie bij een groot deel van de mensen. Mensen die zich bijna continu laten afleiden door hun smartphone.
Je geeft je hersenen daardoor niet de mogelijkheid om nieuwe relevante informatie te archiveren. Anders gezegd: over te brengen van je korte naar je lange termijn geheugen. Omdat je verkeert in een voortdurende staat van alertheid en afleiding, leer je veel te weinig. Simpel gezegd: je blijft of wordt dom.
Dit in combinatie met de verwachte doorbraak van AI, zou wel eens een heel gevaarlijke cocktail kunnen zijn. Want zo schrijven de hoogleraren in hun brandbrief: “Technologie is overal en van invloed op de hele maatschappij, niet alleen op de arbeidsmarkt” en “Het grote punt is, dat het van onszelf afhangt of robotisering een vloek of een zegen zal blijken”. De hoogleraren vragen de politiek om leiderschap.
Het is lastig verbinden over informatiebubbles heen
We zijn in Nederland nog steeds verzuild, alleen anders dan vroeger. Wereldwijd ontstaan nieuwe digitale zuilen (domeinen). Het zal “de politiek” niet meevallen om effectief te verbinden over ieders persoonlijke informatiebubbles heen, zolang een groot deel van de mensen niet verder kijkt dan zijn of haar klikkende en swipende duim. We zullen echt zelf uit onze bubbles moeten kruipen. Van onze zuilen afdalen en over de muren van onze domeinen heen moeten kijken.
De hoogleraren hebben wel een punt waar het gaat om “de politiek”. Het is niet de technologie die mensen verslaafd maakt. Het is de manier waarop de technologie commercieel wordt ingezet. Een aantal grote bedrijven maakt mensen bewust verslaafd om zo hun verdienmodel te laten draaien.
Accijnsheffing op Facebook, Google en Applegebruik?
Mensen opzettelijk verslaafd maken, dat is niet nieuw. Ik zie parallellen met de tabaksindustrie. Daar heeft het decennia geduurd, voordat er echt effectieve wetgeving is geïmplementeerd. Bovendien bracht deze industrie jarenlang een hoop accijns in het laatje. Formeel bedoeld als ontmoedigingsbeleid, maar ondertussen toch een interessante bron van inkomsten voor een wetgevende overheid.
Nu valt het ons op dat deze grote bedrijven hun fiscale bijdrageplicht zo veel mogelijk ontlopen. De Fransen willen dat oplossen door van Facebook, Google en Apple in Europa een “Facebook-belasting” te heffen over de in ieder Europees land gemaakte omzet. Als ik de NOS mag geloven, zijn ook de Duitsers enthousiast over dit plan.
De vorm is iets anders, maar het heeft veel weg van een nieuwe “accijnsheffing”. Laten we het probleem liever bij de bron aanpakken en de confrontatie op de inhoud niet zo lang uitstellen als we bij de tabaksindustrie hebben gedaan.
Omarm de vooruitgang én laat je niet in slaap sussen
We zullen AI integreren in onze samenleving. Ik zie de voordelen en mogelijkheden voor me. AI zal (verder) in ons leven binnenkomen zoals eerdere technologische vernieuwingen dat ook hebben gedaan. Het zal voordelen hebben en nadelen. Er kunnen prettige, levensreddende innovaties volgen én ongewilde neveneffecten of uitwassen.
Technologieën vernieuwen snel, voor de leidende principes van deze ontwikkelingen geldt dat niet. Als je er even doorheen kijkt dan is er niets nieuws onder de zon. Als een grote bevolkingsgroep verslaafd raakt, of organisaties zich onttrekken aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheden, dan moeten we daar nog steeds op ingrijpen. Over alle bubbles en digitale zuilen heen.
Daarnaast zijn we nog steeds zelf verantwoordelijk voor ons gedrag. Laten we kortom verder kijken dan onze swipende duim lang is.
Gea Oord, Interim Manager. Auteur van Verandercahier. Nature’s Mighty Law is Change.